
بازاریابی چیست؟
مفهوم تقریباً پیچیدهای است که اصول، استراتژیها و تاکتیکهای متعدد و متنوعی را در بر میگیرد. در نتیجه، به دست آوردن درک صحیحی از نحوه عملکرد آن میتواند کار دشواری باشد. در واقع، تسلط بر بازاریابی و اصول آن معمولاً به سالها تجربه و تلاش مستمر در حوزههای مختلف، از جمله تنظیم استراتژی، نویسندگی یا تجزیه و تحلیل دادهها نیاز دارد. در عین حال ، روند رسیدن به موفقیت همیشه با آموختن اصول بنیادین هر فعالیتی آغاز میشود و اگر به دنبال یادگیری مفهوم بازاریابی هستید ، باید با کمال افتخار به شما اعلام کنیم که به جای مناسبی آمدهاید.
ترکیب بازاریابی و چهار «P» بازاریابی
محصول (Product) :
قیمت
طبیعتاً چیزی که در اینجا موضوعیت دارد، هزینه خرید یا استفاده از محصول است. در عین حال، قیمت و مسائل مرتبط با آن برخلاف ظاهرشان موضوعات نسبتاً پیچیدهای هستند. از جمله موارد قابل ملاحظه در مبحث قیمت محصول عبارتاند از:
– چه قیمتی میتواند برای محصول مورد نظر منطقی باشد؟ تعیین قیمتهای عادلانه و منطقی با توجه به هزینههای تولید و هزینهای که مردم حاضر به پرداخت آن هستند نیازمند آنالیز بازار و تحقیق رقابتی دقیق خواهد بود.
– زمانبندی و سبک و سیاق اجرایی تخفیفات باید به چه ترتیبی باشد؟ در چه بازههای زمانی از سال یا بر اساس چه سیاستهای تشویقی، مشتری مشمول دریافت تخفیف میشود؟ آیا تخفیف به صورت درصدی یا یک رقم ثابت اعمال خواهد شد؟
– آیا ارائه گزینههای متنوع برای پرداخت هزینه منطقی است؟ به عنوان مثال، شرکت فروشنده خودرو میتواند به جای دریافت کل مبلغ در همان ابتدا، گزینههایی مانند لیزینگ یا پرداخت قسطی را در اختیار مشتری قرار بدهد.
ترویج
اگر یک محصول عرضه شود، اما کسی از وجود آن خبر نداشته باشد؛ از ویژگیها و مزایای آن اطلاع نداشته باشد یا به آن علاقهای نداشته باشد و در نتیجه به فروش نرسد، وجود یا عدم وجودش چه توفیری خواهد داشت؟ بنابراین، پس از عرضه هر محصول (یا حتی قبل از آن)، آن محصول باید ترویج و تبلیغ شود تا مردم از وجود و منافع آن اطلاع پیدا کنند. در این راستا، مواردی مانند مؤلفههای زیر باید مد نظر قرار داده شود:
– از کدام کانالها برای ترویج و تبلیغ محصول استفاده خواهد شد؟ این کانالها میتوانند آنلاین (مثلاً شبکههای اجتماعی) یا آفلاین (مثل بیلبورد) باشند. ترویج و تبلیغ مورد نظر در کدام مکانها انجام میشود؟ در فضای مجازی یا حقیقی؟ در فروشگاهها؟ در مراسمها و رویدادهای مختلف؟
– از چه پیام و متنی باید استفاده کرد؟ چه متن و لحنی به بهترین شکل ممکن میتواند ماهیت و منافع محصول مورد نظر را برای مخاطب آشکار کرده و وی را به خرید ترغیب کند؟
مکان
بازاریابی: آموزش درست به مخاطب
وقتی که محصول خوبی ارائه میدهید، آن وقت بازاریابی به آموزش ختم میشود. اینکه ما به صورتی موثر در مورد یک محصول خوب به مردم آموزش دهیم، باعث به وجود آمدن انگیزهای خواهد شد، که برای حرکت آنها لازم است.
– جفری هارمون
جفری هارمون کسی بود که شرکت اورابراش را ظرف مدت یک سال در جهان مطرح کرد. شخصاًتعریف او از بازاریابی را بیشتر از تمام تعریفهای دیگر میپسندم. وقتی آنچه ارائه میدهیم ارزشمند باشد، پس کافی است آن را به درستی به مخاطبان خود معرفی کرده و با آموزش درست، به آنها کمک کنیم تا با ترسهای خود در مورد آن روبرو شوند. یک بازاریابی اصولی، سالم و موفق! اینطور نیست؟
بازاریابی B2B و بازاریابی B2C
بازاریابی آفلاین و بازاریابی آنلاین
انواع بازاریابی آنلاین
۱- بازاریابی محتوایی
هر سال بازار بازاریابی محتوایی نسبت به سال گذشته داغتر میشود که البته این بیدلیل نیست: مردم بیشتر از آنکه به دنبال آن باشند که چیزی به آنها بفروشید،یا با تبلیغات گاه و بیگاهتان مزاحم کارشان شوید، تمایل دارند که به آنها کمک کنید و اطلاعات بیشتر، متناسبتر و با کیفیتتری را در اختیارشان قرار بدهید .
هدف اصلی بازاریابی محتوایی تولید محتوایی است که به مخاطب و حل مشکلات وی کمک میکند. از این طریق چند هدف مهم محقق میشود؛ بهاینترتیب که بهتدریج جامعهای از مخاطبان متناسب برای کسبوکار شکل میگیرد و اعتبار کسبوکار و در نهایت مقدار فروش آن افزایش پیدا میکند.
«محتوا»ی بازاریابی محتوایی میتواند هر چیزی باشد؛ از وبلاگ نویسی و انتشار محتوای متنی در وبسایت گرفته تا ایمیل، شبکههای اجتماعی، ویدئو، کتابهای الکترونیکی ،یا هر محتوای دیجیتال دیگری که بتوان از آن با اهداف بازاریابی استفاده کرد. آیتمهای چاپی مانند بروشورها، یا مجلات را نیز میتوان به عنوان نوع سنتی بازاریابی محتوایی قلمداد کرد.
۲- بازاریابی ایمیلی
شاید تصور کنید که ایمیل منسوخ شده و به تاریخ پیوسته است، اما آمار و ارقام چیز دیگری را نشان میدهد. در واقع، آمارهای مختلف حاکی از آن است که میزان بازگشت سرمایه (ROI) بازاریابی ایمیلی (یا ایمیل مارکتینگ) چیزی بین ۳۸۰۰ تا ۴۲۰۰ درصد متغیر است؛ به این معنی که در ازای هر ریالی که هزینه میکنید، ۳۸ تا ۴۲ ریال درآمد خواهید داشت.
مقاله مرتبط: چطور با کمک بازاریابی ایمیلی برند خود را مطرح کنیم؟
۳- بازاریابی شبکههای اجتماعی
انسان به عنوان یک موجود اجتماعی با حضور در شبکههای اجتماعی اینترنتی تلاش میکند تا پاسخگوی نیازهای اجتماعی خود باشد. با بهره برداری از این نیاز و علاقه میتوانید آگاهی مردم نسبت به برند خود را تقویت کنید، یک اجتماع فعال و علاقهمند از مشتریان بالقوه و بالفعل تشکیل بدهید و محتوا و محصولات خود را در برابر افراد جدیدی قرار بدهید.
۴- تبلیغات آنلاین و کلیکی
تبلیغات کلیکی(PPC) همان تبلیغاتی هستند که در بالای نتایج جستجو مشاهده میکنید. مزیت این نوع از تبلیغات و اکثر تبلیغات اینترنتی مشابه این است که هدفمند هستند و بهعلاوه برآمار دقیقی از وضعیت کلیکها و کلیک کنندگان را در اختیار تبلیغکننده قرار میدهند که میتوانید از آن برای پیشبرد بهتر اهداف بازاریابی خود کمک بگیرید.
یکی از مؤثرترین روشهای بازاریابی و جذب ترافیک، سئو (SEO) یا بهینه سازی برای موتورهای جستجو است. در طول فرآیند بهینه سازی، با سازماندهی محتوا و انجام سایر اقدامات مرتبط با سئوی کلاهسفید (به معنی استفاده از راهکارهای استاندارد و تخطی نکردن از اصول) مخاطب متناسبی را جذب میکنید که به موضوعات وبسایت شما و تولیدات شرکتتان علاقهمند است و در نتیجه، احتمال تبدیل شدن وی به مشتری بالفعل بیشتر است.۶٫ روابط عمومی
حتی در روزگاری که کانالها و تاکتیکهای مدرن و پر زرق و برقی در دسترس کسبوکارها و مردم قرار دارد، هنوز هم شکل دادن به رابطهها به سبک و سیاق قدیم برای بازاریابی کارآمد ضروری است. از طریق روابط عمومی یا PR در جهت مدیریت رابطهها تلاش میکنیم تا تصور مردم نسبت به برند ما همواره مثبت باقی بماند.۷٫ اینفلوئنسر مارکتینگ
کمک گرفتن از افراد تأثیرگذار یا «اینفلوئنسر» در حوزههای مختلف یکی از روشهای مؤثر برای بازاریابی و تبلیغات است. در روش اینفلوئنسر مارکتینگ با تکیه بر شهرت یک شخص شناخته شده یا تأثیرگذار و علاقهمندان و دنبال کنندگان وی میتوانید مردم را نسبت به خرید محصول خود متقاعد کنید.
بازاریابی مشارکتی (Affiliate Marketing) که با عناوین «بازاریابی پورسانتی»، «سیستم همکاری در فروش» و «بازاریابی رابطهای» نیز شناخته میشود، به زبان ساده به معنای کمک گرفتن از دیگران در فروش و پرداخت درصدی از فروش به عنوان حقالزحمه یا پورسانت به آنهاست.۹٫ بازاریابی ویروسی
منظور از بازاریابی ویروسی، استفاده از یک آیتم محتوایی (متن، تصویر یا ویدئو) تأثیرگذار در راستای اهداف بازاریابی است. این محتوا باید به قدری جالب یا عجیب و به طور کلی تأثیرگذار باشد که کاربران اینترنت نتوانند در برابر به اشتراک گذاشتن آن با دیگران مقاومت کنند.انواع بازاریابی آفلاین
امروزه کمک گرفتن از اینترنت در بازاریابی نهتنها ممکن و مفید است، بلکه اینترنت چنان با زندگی ما درآمیخته است که استفاده از انواع بازاریابی آنلاین به یک ضرورت تبدیل شده است. در عین حال، بسیاری از روشهای آفلاین یا سنتی هنوز به تاریخ نپیوستهاند و استفاده از آنها خالی لطف نخواهد بود. در اینجا به چند مورد از رایجترین روشهای بازاریابی آفلاین اشاره میکنیم:• تبلیغات رادیویی، تلویزیونی یا تبلیغ در نشریات
• بازاریابی دهان به دهان: بهاینترتیب که یک مشتری تجربه مثبت خود را به مشتری دیگر انتقال میدهد، آن شخص مشتری شما میشود و او هم تجربه مثبت خود را به فرد دیگری انتقال میدهد و این زنجیره ادامه پیدا میکند. لازم به ذکر است که امروزه معمولاً بیشتر از اینترنت و ابزارهای مرتبط با آن برای انتقال این تجربهها استفاده میشود.
• علائم، تابلوها و تبلیغات محیطی
• ارائه رایگان محصولات یا پاداشهای جانبی
• اسپانسر شدن در رویدادهای بشردوستانه، ورزشی و موارد مشابه
• فلایرها و تراکتهای تبلیغاتی
• حضور در نمایشگاههای محلی و تجاریبازاریابی درونگرا و بازاریابی برونگرا
انواع مختلف بازاریابی را میتوان در یکی از دو گروه «بازاریابی درونگرا» و «بازاریابی برونگرا» گنجاند. بازاریابی برونگرا (Outbound marketing) هنگامی اتفاق میافتد که بازاریاب به سراغ مشتری بالقوه میرود. از جمله تاکتیکهای بازاریابی برونگرا میتوان به تبلیغ در موتورهای جستجو یا وبسایتها، پیامهای بازرگانی تلویزیونی و استفاده از بازاریابی ایمیلی اشاره کرد. از طرف دیگر، در بازاریابی درونگرا (Inbound marketing) که با عناوین «بازاریابی ربایشی» و «بازاریابی کششی» نیز شناخته میشود، به جای آنکه ما به سراغ مشتری برویم به او کمک میکنیم تا ما را پیدا کند. بازاریابی محتوایی و سئو از جمله مهمترین تاکتیکهای بازاریابی درونگرا محسوب میشوند.
علاوه بر انواعی از بازاریابی که در بالا ذکر شد، انواع و گونههای متعدد دیگری نیز وجود دارند که یا محبوبیت و کاربرد آنها کمتر است؛ یا اینکه دقیقاً و کاملاً در یکی از دستهبندیهای بالا نمیگنجند. در اینجا به طور خلاصه به آنها اشاره میکنیم.
• بازاریابی سببی (Cause Marketing): استفاده از انگیزههای آرمانی و نوع دوستانه در راستای بازاریابی؛ به عنوان مثال، با خرید هر جفت کفش، یک جفت کفش به یک نیازمند اهدا میشود.
• بازاریابی بُرد نزدیک (Close Range): استفاده از وای فای یا بلوتوث برای ارسال پیامهای تبلیغاتی به گوشی و تبلت مشتریانی که در نزدیکی محل مورد نظر حضور دارند.
• بازاریابی رابطهای: تلاش در جهت ایجاد رابطه نزدیک و صادقانه و ایجاد علاقه مشتری نسبت به برند.
• بازاریابی تراکنشی ،(Transactional): بازاریابی با هدف فروش بیشتر بدون توجه زیاد به مشتری و ارزش او.
• بازاریابی کمیابی ،(Scarcity Marketing): ایجادانگیزه در مخاطب با تأکید بر محدودیت موجودی و زمان.
• بازاریابی تنوع گرا ،(Diversity): تدوین استراتژی بازاریابی با دسته بندی مشتریان با توجه به سلایق، نیازها، جهان بینی و ویژگیهایشان.
• بازاریابی پنهانی ،(undercover یا stealth): معرفی محصول به نحوی که مانند تبلیغ به نظر نرسد.
• بازاریابی انبوه ،(Mass Marketing): بازاریابی عمومی برای کل مشتریان بالقوه.
• بازاریابی فصلی،: بازاریابی برای فرصتهایی مانند تغییرات آب و هوایی و تعطیلات.
• بازاریابی بشارتی ،(Evangelism Marketing): نوع پیشرفتهتر بازاریابی دهان به دهان که طی آن، مشتریان بسیار علاقهمندی را ایجاد میکنید (عاشقان برند) که به سفیران برند شما تبدیل میشوند.
• بازاریابی رویدادی،: بازاریابی در گردهماییها و رویدادهای مختلف.
• بازاریابی مستقیم،: بازاریابی از طریق ارتباط مستقیم با مشتریان بالقوه از طریق پست، ایمیل ، فلایر، موارد مشابه. بازاریابی مستقیم یک مفهوم نسبتاً گسترده است ،که انواع مختلفی از بازاریابی را در بر میگیرد.
• بازاریابی اشانتیون، (Freebie Marketing): ارائه محصول با قیمت کمتر یا رایگان با هدف فروش بیشتر سایر محصولات مرتبط.
• بازاریابی جاویژه ،(Niche Marketing): انتخاب یک بازار کوچک و تخصصیتر به عنوان بازار هدف.
• بازاریابی قطرهای ،(Drip Marketing): ارسال خودکار و تدریجی پیام های بازاریابی در موقعیتها و زمانهای مختلف.
• بازاریابی چندرسانهای، (Cross-Media Marketing): ارائه اطلاعات به مشتری ازطریق کانالهای مختلف بازاریابی برای ترویج گسترده محصول.
• بازاریابی ترویجی ،(Promotional Marketing): استفاده از هر نوع پیشنهاد خاص برای تقویت علاقه مشتری و ترغیب به خرید.
• بازاریابی کمینی یا غافلگیرانه ،(Ambush Marketing): هجمه به کمپین بازاریابی یک شرکت دیگر برای یک رویداد، بدون اسپانسر شدن برای آن.
• بازاریابی موبایلی ،(Mobile Marketing): بازاریابی با تکیه بر دستگاههای همراه مانند تبلت و گوشیهای هوشمند.
• بازاریابی مشارکتی، (Affinity Marketing): همکاری کسبوکارهای مکمل در بازاریابی.
• بازاریابی ائتلافی، (Alliance Marketing): اتحاد بین دو یا چند کسبوکار برای استفاده از منابع بازاریابی.
• بازاریابی معکوس، (Reverse Marketing): انواعی از بازاریابی که از طریق آنها به جای تلاش درجهت فروش محصول، مشتری ترغیب میشود تا به سراغ شرکت یا محصول مورد نظر برود.
• بازاریابی تلفنی ،(تلِمارکتینگ): استفاده از تلفن برای بازاریابی.
• بازاریابی با نمونه رایگان، (Free Sample Marketing): ارائه نمونه رایگانی از محصول برای ترغیب مشتری به خرید.
• بازاریابی پایگاه داده(Database Marketing):یکی از انواع بازاریابی مستقیم که از اطلاعات مشتریان به منظور تولید و ارائه پیامهای شخصیسازیشده برای بازاریابی محصول استفاده میکند.
• بازاریابی شخصیسازیشده (Personalized Marketing) یا یک به یک (One to One) یا فردی (Individual): استفاده از اطلاعات تحلیلی و فناوریهای دیجیتال برای ارائه پیشنهادات و پیامهای متناسب به مخاطب.
• بازاریابی فرقه-فرهنگی (Cult-tural Marketing):توجه به دنبالهرویهای فرقهای و فرهنگی که با توجه به مؤلفههای روانشناسی و رفتاری پشتوانه آنها میتوان برای اهداف بازاریابی از آنها استفاده کرد.
• بازاریابی بر اساس نیاز انسانی (Humanistic Marketing): بازاریابی با توجه به نیازهای اجتماعی، فردی ، جسمانی و موارد مشابه .
• بازاریابی چریکی یا پارتیزانی (Guerrilla Marketing): استراتژیهای تبلیغاتی«نامتعارف»برای دریافت بیشترین بازده در قبال کمترین هزینه .
بازاریابی یعنی شناخت درست از افراد
بازاریابی یعنی بدانیم مشتری چه میخواهد، حتی قبل از اینکه خودش بفهمد. اگر احساس میکنید در این زمینه استعدادی دارید، خودتان را باور کنید. اگر گاهی فکر میکنید بازارها بسیار بینظمتر از آن چیزی است که در تصور شماست، به یاد بیاورید حتی در دنیای تولید برای شرکتها و بنگاههای اقتصادی نیز هر محصولی در نهایت توسط یک فرد در دنیای واقعی خریداری میشود.
افراد خلاق چرخ را دوباره اختراع نمیکنند
گاهی افراد ایدههای بزرگی دارند، ایدههایی که تا کنون به ذهن هیچکس نرسیده است. اما بازاریابهای بزرگ بیشتر خواهان خلاقیت هستند و دوست دارند اختراعات و ابداعات را به ابزارهایی کاربردی برای عموم مردم تبدیل کنند. بازاریابها ایدهها و فکرهای مطرح شده را در مسیری جدید رشد و توسعه میدهند.
بازاریابی هسته اصلی کسبوکار است. در این مرحله، محصولات توسعه پیدا میکنند، تولید میشوند، منابع مالی، ارتباطات و فروش محصولات با هم گره میخورد. نقش سهامداران بازاریابی در شرکتها بسیار مهم و پررنگ است. در حقیقت هر یک از اعضا در تیم رهبری، مکمل بخش بازاریابی محسوب میشود.
نتیجهگیری
آن پیامی که تمام این تعریفهای مارکتینگ به نحوی القا میکنند، این است که بازاریابی باید نیاز و خواسته مشتری را بشناسد و آن را فراهم نماید – و البته، اینکه کار بازاریابی چیزی بیشتر از فروش صرف است.
منبع:شرکت مشاوره مدیریت مار کتینگ – مدیر وب – نوین – بلاودمارکتینگ – استار تاپ- پخش تراکت